مسابقات اتومبیلرانی، ورزشی است که در آن، اتومبیل‌ها سر قهرمانی با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. هدف اصلی مسابقه یا رقابتی که خودروها در آن شرکت می‌کنند، ثبت سریع‌ترین زمان ممکن در هر دور از پیست است تا بتواند به سریع‌ترین زمان کلی دست پیدا کند. بنابراین، اتومبیلی که کمترین زمان را ثبت کرده باشد، پیروز میدان است. اگر هر اتومبیل مسابقه‌ای بنا به هر دلیلی قادر به ادامه مسابقه نباشد، در اصطلاح انگلیسی (retired) به معنای بازنشسته شده است و در زبان عامیانه‌تر گفته می‌شود که اتومبیل مورد نظر، از دور مسابقات، خارج شده است. 
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
در‌این‌صورت، جایگاه راننده‌های اتومبیل‌های خارج شده از دور مسابقات به‌دین شکل خواهد بود که اولین اتومبیل خارج شده، در رتبه‌بندی در جایگاه آخر قرار می‌گیرد. در برخی از مسابقات اتومبیلرانی، برنده بر اساس میزان مسافتی که پیموده، انتخاب می‌شود؛ برای مثال، در مسابقات فرمول یک، جایگاه راننده بر‌این اساس مشخص می‌شود که اگر او 90 درصد از کل مسافت پیست را پیموده باشد. تعداد زیرشاخه‌های ورزش اتومبیلرانی متعدد بوده اما خود عبارت (مسابقات اتومبیلرانی) راهی طولانی‌ را پشت سر نهاده تا به جایی که امروزه هست، برسد. در نوشتار زیر، به اتفاق مروری مختصر بر تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی خواهیم داشت.
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
اولین مسابقه ثبت شده در تاریخ
 
اولین مسابقه ترتیب داده شده بین 2 وسیله نقلیه موتوری که نیرو حرکتی‌شان از منبع خارجی تأمین نمی‌شد، در تاریخ 30 ماه آگوست سال 1867، در ساعت 4:30 دقیقه بامداد رخ داد. مسیر‌این مسابقه، به مسافت 13 کیلومتر، بین 2 شهر‌اشتون و ترافورد، به وقوع پیوست. در‌این مسابقه، اتومبیل ساخته شده توسط Isaac Watt Boulton، پیروزی را از آن خود کرد، یکی از 6 ساخته موفق وی که گفته می‌شود در طول‌این مسابقه، توسط فرزند 22 ساله‌اش با نام فیلیپ، هدایت می‌شد.
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
 اتومبیل دوم‌این مسابقه، توسط دانیِل آدامسون برای فردی با نام‌اشمیت، ساخته شده بود که گفته می‌شود خود‌اشمیت در طول مسابقه، هدایت آن‌را بر عهده داشته است. شواهد و مدارک ثبت‌شده، فاقد نام رانندگان بوده اما طبق گفته‌ها، هر 2 راننده در رقابتی تنگاتنگ و تحت فشار مسابقه، به پرچم اخطار قرمز بی‌اعتنایی کرده و مسابقه را ادامه دادند. اتومبیل بولتون، یک نمونه توسعه‌یافته و اصلاح‌شده از وسیله نقلیه ریلی جان بریج آدامز (John Bridge Adams) بود که از موتور بخار بهره می‌برد. 
 
مجلس ویسکانسین (Wisconsin)، مسابقه‌ای را در سال 1875 میلادی برای مسابقات اتومبیلرانی در‌ایالت متحده ترتیب دید که‌این مسابقه در تاریخ 16 جولای سال 1878 میلادی در مسافتی به طول 321 کیلومتر با شروع از Green Bay و پشت سر نهادن Appleton، Oshkosh، Waupon، Watertown، Fort Atkinson و Janesville، به Madison خاتمه می‌یافت. در‌این مسابقه سخت و استقامتی تنها 2 شرکت‌کننده از شهرهای Oshkosh و Green Bay حضور داشتند. جزئیات و مشخصات دقیق‌این مسابقه حماسی، در کتاب (مسابقه بزرگ سال 1878) اثر ریچارد باکوس (Richard Backus)، گردآوری شده است.
 
اولین مسابقات موتوری
 
مسابقات اتومبیلرانی با اتومبیل‌هایی که موتورهای درون‌سوز بهره می‌بردند، تقریبا بلافاصله پس از اختراع اولین اتومبیل‌های بنزین سوز، آغاز شد. اولین مسابقه سازمان‌یافته، در تاریخ 28 آوریل سال 1887 میلادی توسط Monsieur Fossier؛ سردبیر نشریه پاریسی Le Velocipede ترتیب داده شد.‌این مسابقه به مسافت 2 کیلومتر، بین 2 شهر Neuilly Bridge و Bois de Boulogne برگزار شد. Georges Bouton از کمپانی De Dion-Bouton، با اتومبیلی که با همکاری Albert the Comte de Dion ساخته شده بود، به پیروزی رسید اما بد نیست بدانید که وی تنها شرکت‌کننده‌این مسابقه بود، بنابراین در حقیقت برنده یا بازنده‌ای وجود نداشت و به سختی می‌توان اسم آن‌را مسابقه گذاشت.
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
یک رویداد انفرادی دیگر، در سال 1891 رخ داد، زمانی که AugusteDoriot و Louis Rigoulot، از کمپانی پژو، با سه‌چرخه موتوری Type3 که از موتور بنزینی بهره می‌برد، در مسابقه دوچرخه‌سواری مابین پاریس-برست-پاریس، شرکت کردند. اما زمانی‌که‌این اتومبیل 3 چرخه، به شهر برست رسیده بود، دوچرخه سوار برنده در پاریس، از خط پایان عبور کرده بود. 
 
Armand Peugeot، برای اثبات قابلیت‌ها و توانایی‌های بالای‌این سه‌چرخه، برگزارکننده‌این مسابقه را سردبیر نشریه Le Petit Journal بود، متقاعد کرد تا از مشخصات و عملکرد‌این سه‌چرخه بنوسید. قرار بود که پژو Type3، مسافت 1200 کیلومتر را بپیماید،‌این اتفاق هرگز به رخ نداد چراکه 3 برابر طولانی‌تر از رکورد آن زمان بود که توسط Leon Sepollet، بین دو شهر پاریس تا لیون طی شده بود.
 
Paris-Rouen: اولین مسابقه موتوری تاریخ
 
در تاریخ 22 جولای سال 1894 میلادی، روزنامه پاریسیLe Petit Journal، رویدادی را سازماندهی کرد که به عنوان اولین مسابقه موتوری برگزار شده در طول تاریخ، شناخته می‌شود و از آنجایی که بین 2 شهر پاریس و Rouen بود، به مسابقه Paris-Rouen، شهرت یافت. ویراستار‌این روزنامه؛ Pierre Giffard، از‌این مسابقه با عنوان (مسابقه‌ای برای کالسکه‌های بدون اسب) یاد کرده بود که خطرناک نیست، هدایت آنها راحت بوده و در طول مسابقه، هزینه بالایی را در بر نداشتند. بنابراین‌این مسابقه، ذهنیت مردم را نسبت به اتومبیل‌ها دگرگون کرد چراکه وسایلی پرهزینه و گران‌قیمت شناخته می‌شدند که هدایت آنها نیز سخت بود.‌این مسابقه برخلاف انواع قبلی، یک یا 2 شرکت‌کننده نداشت، بلکه تعداد یکصد و دو شرکت کننده با پرداخت هزینه ورودی 10 فرانک، در‌این رقابت، شرکت کردند.
 
تعداد 69 دستگاه اتومبیل، مسیر 50 کیلومتری را آغاز کردند که اتومبیل‌هایی که از خط پایان عبور کردند، تازه مجوز شرکت در مسابقه اصلی را می‌گرفتند که مسافتی شامل 127 کیلومتر را بین 2 شهر پاریس تا Rouen در بر می‌گرفت. اتومبیل‌های شرکت کننده در‌این مسابقه، از معتبرترین شرکت‌های اتومبیل‌سازی در دنیا که پژو، پنهارد و De Dion بودند، در کنار شرکت‌کنندگان و تولیدکنندگان آماتور، شرکت داشتند؛ از میان آنها، تنها 25 اتومبیل به مسابقه اصلی راه یافتند.
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
محل شروع‌این مسابقه از Porte Maillot در پاریس بود. کنت Jules Albert De Dion، اولین فردی بود که پس از 6 ساعت و 48 دقیقه، به Rouen رسید. میانگین سرعت او، 19 کیلومتربرساعت بود. وی به ترتیب 3 دقیقه و 30 ثانیه از Albert Lemaitre از پژو، 16 دقیقه و 30 ثانیه از AugusteDoriot از پژو، 33 دقیقه و 30 ثانیه از Rene Panhard از پنهارد و 55 دقیقه و 30 ثانیه از Emile Levassor از پنهارد، سریع‌تر از خط پایان عبور کرد. اما برندگان رسمی‌این مسابقه، پژو و پنهارد بودند چرا که معیارهای پیروزی، 3 معیار سرعت، هندلینگ و‌ایمنی بود. De Dion برای حرکتش نیازمند یک متصدی برای سوخت رسانی بود که توسط برگزارکنندگان مسابقه، ممنوع اعلام شد.
 
مسابقات اولیه
 
مسابقه پاریس-بوردو-پاریس که در ژوئن سال 1895 میلادی برگزار شد نیز در بسیاری از محافل، با عنوان اولین مسابقه موتوری در طول تاریخ یاد می‌شود چرا که پیروز مسابقه سال 1894، بر اساس 3 معیار سرعت، هندلینگ و‌ایمنی انتخاب می‌شدند تا‌اینکه اولین اتومبیلی که از خط پایان عبور می‌کند، پیروز مسابقه باشد.
 
 اولین فردی که در‌این مسابقه از خط پایان عبور کرد، Emile Levassor در اتومبیل Panhard-Levassor با موتور 1205 سی‌سی بود. او مسیر 1178 کیلومتری مسابقه را در 48 ساعت و 47 دقیقه، پشت سر گذاشت که 6 ساعت سریع‌تر از نفر دوم بود. تنها 9 اتومبیل از 22 اتومبیلی که مسابقه را آغاز کرده بودند، توانستند از خط پایان بگذرند.
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
اولین مسابقه اتومبیلرانی آمریکایی به مناسبت (روز شکرگزاری) در تاریخ 28 نوامبر سال 1895 میلادی برگزار شد. پوشش خبری‌این رویداد که توسط روزنامه (شیکاگو تایمز) انجام شده بود، با ابراز علاقه شدید آمریکایی‌ها به اتومبیل همراه شد. مسیر مسابقه، 87.48 کیلومتر طول داشت. Frank Duryea،‌این مسیر را در مدت زمان 7 ساعت و 53 دقیقه پشت سر گذاشت تا با شکست 5 رقیب دیگرش، بر سکوی نخست بایستد. 
 
اولین محل رایج مسابقات اتومبیلرانی در دنیا، نیس در فرانسه بود که در اواخر ماه مارچ سال 1897 میلادی با عنوان (هفته سرعت) برگزار شد. شایان به ذکر است که بیشتر انواع مسابقات اتومبیلرانی در دنیا، در همین مکان ریشه دارند که از آن جمله باید به اولین مسابقه hill climb و هم‌چنین sprint‌اشاره کرد که خود، پایه و اساس مسابقات دِرَگ را تشکیل می‌دهد. 
 
هنرمند پاریسی؛ Ernest Montaut و همسرش؛ Marguerite، چهره دائمأ در حال تغییر وسایل نقلیه موتوری در اروپا را به زیبایی و به‌صورت تمام و کمال، ثبت کردند. آنها پوسترهای بی‌شماری را با موضوع اتومبیل‌های موتوری، هواپیما، بالن و قایق‌های سرعتی به چاپ رساندند.‌این تصاویر و پوسترها، یکی از بهترین منابع ثبت شده در تاریخ وسایل نقلیه و مخصوصا مسابقات اتومبیلرانی به‌شمار می‌روند.
 
مسابقات شهر به شهر
 
اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی، فرانسه، صنعت اتومبیل‌سازی و مسابقات اتومبیلرانی را به تصرف خود درآورده بود. کلوپ اتومبیل‌های فرانسه (ACF)، تعدادی مسابقه بین‌المللی را تدارک دیده که در اغلب آنها، محل آغاز مسابقه، پاریس بود و در برخی مواقع، مسیر مسابقه یا مقصد، در سایر شهرهای اروپا قرار داشت. 
 
مسابقات اولیه موفق رالی در اروپا، در سال 1903 خاتمه یافت، چرا که Marcel Renault، در حادثه‌ای در مسابقه بین پاریس-مادرید، جان خود را از دست داد. مرگ وی در کنار 9 تلفات دیگر، دولت فرانسه را بر آن داشت تا از برگزاری مسابقه بوردو جلوگیری کرده و به‌طور کل، برگزاری مسابقات در جاده‌های آزاد را منع کند.
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
در سال 1907 میلادی، مسابقه Peking to Paris، با مسافت باورنکردنی 14 هزار و 991 کیلومتر، از برخی از سخت‌ترین طاقت فرساترین جاده‌های دنیا عبور می‌کرد. فقط 5 اتومبیل در ‌این مسابقه شرکت کردند و Prince Scipione Borghese‌ ایتالیایی، پیروزمندانه از خط پایان عبور کرد. اتومبیل وی با نام Itala، با موتوری با 7433 سی‌سی حجم، فقط 35 (تا 45) اسب‌بخار نیرو را تولید می‌کرد. 
 
طولانی‌ترین مسابقه ثبت شده در طول تاریخ، با عنوان 1908 NewYork to Paris Race، از نیویورک شروع شده و در پاریس، خاتمه می‌یافت. 6 تیم از فرانسه،‌ ایتالیا، آلمان و‌ ایالت‌متحده آمریکا، در ‌این مسابقه شرکت کردند که 3 تیم توانستند از خط پایان در پاریس عبور کنند. George Schuster آمریکایی سواری بر Thomas Flyer، توانست به عنوان نفر اول،‌ این مسابقه را به مسافت غیر قابل باور 35 هزار و 398 کیلومتر، در مدت زمان 169 روز، پشت سر بگذارد و نام خود را در تاریخ ثبت کند.
 
1910-1950 میلادی
 
دهه 30 میلادی، شاهد تبدیل اتومبیل‌های گران‌قیمت، به اتومبیل‌های مسابقه‌ای بود. سازندگانی نظیر آلفارومئو، اتویونیون، بوگاتی، Delage، Delahaye و مرسدس‌بنز، اتومبیل‌های مسابقه‌ای بی‌نظیری را به سبک استریم‌لاین طراحی کرده بودند که بعضا قدرت بعضی از آنها به 603 اسب‌بخار هم می‌رسید که به لطف سوپرشارژرهای چند مرحله‌ای میسر شده بود. 
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
بین سال‌های 1928 تا 1930 و هم‌چنین 1934 تا 1936، بیشینه وزن مجاز برای شرکت در مسابقات، 750 کیلوگرم بود. دستیابی به چنین رقم اندکی برای اتومبیل‌های مسابقه‌ای، در زمانی که تنها فلزات برای ساخت اتومبیل توجیه‌پذیر بودند، چالش بزرگی را پیش‌روی اتومبیل‌سازان آن زمان، قرار داده بود.
 
 استفاده گسترده از فلزات سبک‌وزن نظیر آلیاژهای آلومینیوم، دستیابی به وزن‌های پایین را میسر ساخت. حتی مرسدس‌بنز برای کاهش کمتر وزن اتومبیل‌های مسابقه‌ای‌اش، از رنگ‌آمیزی بدنه، اجتناب کرد.‌ این اتومبیل مسابقه‌ای چیزی نیست جز سری مشهور Silver Arrow، مسابقات مشهور نسکار (NASCAR) نیز در همین دوران، توسطBill France و تعدادی دیگر از رانندگان مشهور آن زمان، در تاریخ 21 فوریه سال 1948 میلادی، ثبت شد. 
 
اولین مسابقه نسکار در 19 ژوئن سال 1949 میلادی، با کمترین تغییرات نسبت به اتومبیل‌های معمولی که در خیابان‌ها تردد می‌کنند، در ساحل دایتونا در فلوریدا آمریکا، برگزار شد.‌ این بخش با نام Strictly Stock شناخته می‌شد اما از آنجایی که اتومبیل‌سازان آمریکایی قادر نبودند سدان‌های خانوادگی را به اندازه لازم، سریع و قوی بسازند، ‌این بخش، از مسابقات نسکار حذف شد. 
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
پس از جنگ جهانی دوم تا به امروز
 
پس از جنگ جهانی دوم، مسابقات اتومبیلرانی به عنوان بخشی مجزا از مسابقات کلاسیک، فعالیت خود را ادامه دادند. بخش Strictly Stock در مسابقات نسکار نیز به Grand National تغییر یافت که اولین مسابقه آن، در سال 1950 میلادی برگزار شد. در طول بیش از یک دهه، تغییرات و اصلاحات به منظور افزایش ‌ایمنی و بهبود عملکرد اتومبیل‌ها برای شرکت در مسابقات، مجاز بود تا ‌اینکه در اواسط دهه 60 میلادی، اتومبیل‌های مسابقه‌ای، اتومبیل‌هایی بودند که صرفأ با هدف شرکت در مسابقات ساخته می‌شدند حتی اگر از ظاهری شبیه به انواع تولیدی بهره می‌بردند. 
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
دهه 50 و 60 میلادی، دوران ظهور اتومبیل‌های نیرومندی بود که از شاسی‌های اروپایی و موتورهای حجیم و نیرومند آمریکایی بهره می‌بردند که از آن جمله می‌بایست به ساخته‌های Allard، لوتوس 19S و AC Cobra‌ اشاره کرد. تلفیق شاسی‌های اروپایی، اغلب بریتانیایی، با موتورهای نیرومند 8 سیلندر خورجینی آمریکایی، سری مسابقات Can-Am را در دهه 60 و 70 میلادی، رقم زد.‌ این مسابقات که در آمریکا و کانادا (Can مخفف واژه کانادا و Am مخفف واژه آمریکا است) برگزار می‌شدند، با اتومبیل‌های مسابقه‌ای سبک وزنی همراه بودند که از موتورهای تولید سری آمریکایی بهره می‌بردند و قادر بودند تا به سرعت‌های بالای 320 کیلومتربرساعت، دست پیدا کنند. 
 
اتومبیل‌های مسابقه‌ای Clubmans، با ویژگی‌های منحصربه‌فردش، از دهه 60 تا دهه 90 میلادی، جزو پرطرفدارترین اتومبیل‌ها در کلوپ‌های اتومبیلرانی بود. مسابقه اتومبیل‌های گرند تورینگ دسته 4 و مسابقه دسته 5 اتومبیل‌های تولیدی خاص، از سال 1976 به بعد، به فرم اصلی مسابقات اتومبیل‌های اسپرت، تبدیل شدند. آخرین مسابقه نسکار در پیست خاکی، در تاریخ 30 سپتامبر سال 1970 در پیست State Fairgrounds در کارولینای شمالی، برگزار شد. از سال 1972 تا 2003، دسته برتر مسابقات نسکار، با نام Winston Cup شناخته می‌شد چراکه شرکت تنباکو R.J.Reynolds و شرکت تولیدکننده سیگار وینستون، حامی و سرمایه‌گذار‌این مسابقات بود. تغییر برخی از قوانین در‌این دوران نظیر کاهش تعداد سالانه مسابقات از 48 به 31، باعث شد تا‌این سال‌ها، به عنوان (دوران مدرن) نسکار، نامگذاری شود. 
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
در اروپا، سازمان FIA با به عاریت گرفتن قوانین ACO GTP و عدم‌ایجاد تغییراتی در آنها، مسابقات قهرمانی استقامتی دسته C (یا همان مسابقات قهرمانی اتومبیل‌های مسابقه‌ای) را برگزار کرد که اتومبیل‌های شرکت‌کننده از کابین پوشیده و فناوری‌های مدرنی بهره می‌بردند. سازمان FIA، بر آن شد تا در اوایل دهه 90 میلادی، مسابقات دسته C را به فرمت مسابقات گرند پریکس دوسرنشینه تبدیل کند که قوانین وضع شده برای نیروی محرکه آنها، کاملا با مسابقات فرمول یک، یکسان بود و از دورها و مسافت‌های کوتاهی بهره می‌برد. مسابقات قهرمانی IMSA GT، از سال 1983 میلادی با محوریت اتومبیل‌های پروتایپ و تمرکز کمتر روی اتومبیل‌های تولیدی، آغاز به کار کرد.
 
 مسابقات قهرمانی اتومبیل‌های تولیدی استرالیایی، برای اولین بار در سال 1987 میلادی برگزار شد. اولین مسابقه قهرمانی بین‌المللی اتومبیل‌های تورینگ که به اتومبیل‌های تورینگ گروه A، مشهور بود در سال 1987 میلادی برگزار شد. بخش Winston Cup نسکار، در دهه 90 میلادی، از محبوبیت بالایی در میان مردم برخوردار بود که با کاهش طرفداران مسابقه قهرمانی اتومبیل‌های مسابقه‌ای آمریکایی هم‌زمان شد.
 
تاریخچه مسابقات اتومبیلرانی
 
 سازمان FISA، تصمیم گرفت تا مسابقات رالی را به 3 دسته گروه N (اتومبیل‌های تولیدی)، دسته A (اتومبیل‌های تولیدی اصلاح شده) و دسته B (اتومبیل‌های اسپرت اصلاح‌شده)، تفکیک کند. دسته B توسط FIA در سال 1982 میلادی به عنوان جایگزین دسته 4 (اتومبیل‌های گرند تورینگ اصلاح شده) و دسته 5 (اتومبیل‌های پروتوتایپ تورینگ) معرفی شد. 
 
مسابقات IMSA GT، به سری مسابقات لمان آمریکایی توسعه یافت و اولین فصل از آن در سال 1999 میلادی برگزار شد که قوانین و نحوه برگزاری آن بسیار شبیه به مسابقات لمان اصلی بود زیرا اتومبیل‌های پروتوتایپ و GT در کنار یکدیگر در‌ این مسابقه حضور پیدا کردند. مسابقات بین‌المللی SCCA با مدت زمان یک ساعت برگزار شد که 3 دسته GT، GTS و تورینگ را در بر می‌گرفت. نسکار نیز در طول‌ این دوران و تا به امروز، روزبه‌روز محبوب‌تر شد و قوانین و مقررات آن توسعه یافت. مسابقات‌ایندی هم در سال 1996 از CART جدا شد تا تمرکز بیشتری روی مسابقات open wheel محلی معطوف شود.




تاريخ : جمعه 29 آبان 1394برچسب:, | | نویسنده : مقدم |